Twardość wody można oznaczać następującymi metodami:
o metodą obliczeniową,
o metodą wersenianową dla twardości wody powyżej 0,375 mval/dm3 (l °n)
i wód bardzo miękkich, poniżej tej twardości;
o metodą mydlana (Clarka)
o metodą palmitynianową (Blachera)

Oznaczanie twardości wodv metoda wersenianowa
%

Do badanej próbki wody wprowadza się roztwór wersenianu
dmsodowego, który ma właściwości kompleksometrycznego wiązania różnych
jonów metali (kationów). Miedzy innymi wersenian tworzy związki
kompleksowe z kationami wapniowymi i magnezowymi. Miareczkowanie
kompleksometryczne próbki wody przeprowadza się w obecności wskaźnika,
jakim jest czerń eriochromowa. Barwnik ten ma takie właściwości, że tworzy z
kationami wapnia i magnezu również związek kompleksowy o zabarwieniu
fioletowo-czerwonym w warunkach pH ok. 10. Związki kompleksowe wapnia i
magnezu z czernią eriochromową są jednak mniej trwałe niż z wersenianem i w
trakcie miareczkowania wody badanej, kationy wapnia i magnezu łącza się w
związki kompleksowe z wersenianem. W punkcie końcowym miareczkowania
czerń eriochromowa zostaje całkowicie uwolniona z uprzednio powstałych jej
związków kompleksowych, co prowadzi do zmiany barwy roztworu z czerwonej
na niebieską. Zmiana zabarwienia jest wyraźna gdy jest odpowiednia ilość
jonów magnezowych i jest odpowiedni odczyn próbki (pH = 10). W oznaczeniu
przeszkadzają:

o mętność wody;

'0 znaczne ilości substancji organicznych;

o wodorowęglany i węglany w ilości powyżej 6 mval/dm3;

o jony baru, cynku, glinu, kadmu, kobaltu, manganu, miedzi, niklu, ołowiu,
strontu i żelaza.

vannanie oznaczenia
%

Odczynniki:

o Badana woda - 50 cm3

o Kwas solny (lekko zakwasić)

o Roztwór amoniaku (lekko zalkalizować)

o Bufor o pH 10 - 0,8 cm3 (rozpuścić 70 g chlorku cz.d.a. w wodzie
destylowanej, dodać 570 cm3 stężonego amoniaku i rozcieńczyć wodą do
objętości l dm3)

o Czerń eriochromowa h szczypta (0,1 g)